FADO
Klik op de pijl om Maria de Fàtima te horen
Wat is fado?
Fado is de muziek van het Portugese volk, waarin saudade een kernbegrip is. Saudade laat zich het best vertalen als ‘heimwee’ of ‘weemoed’.
De Fado is ontstaan in het begin van de 19e eeuw, in Lissabon, in een slecht maatschappelijk klimaat en werd gezongen in kroegen en bordelen in de wijken Alfama en Mouraria. De bezoekers waren hoeren, verlopen zeelieden, werkloze zwervers en straatrovers.
De Fado wordt begeleid door de Portugese gitaar en een viola (Spaanse klassieke gitaar met stalen snaren), tegenwoordig soms aangevuld met een basgitaar.
De muziek van Fado’s is terug te voeren tot drie basisstijlen: de Fado Corrido, Fado Menor en Fado Mouraria, alle met een eigen ritme en akkoordenpatroon.
In de beginperiode van de Fado was Armandinho de bekendste Fado-gitaarspeler; grote namen uit latere periodes zijn José Nunes en Fontes Rocha.
Fado en PiriPiri
Op 4 februari 2012 zijn we met het PiriPiri gezelschap naar een prachtig fadoconcert geweest van Maria de Fàtima in het Concertgebouw.
mail van 4-10-2011
Beste Piripiri’s,
Een paar jaar geleden hebben een aantal van ons het PiriPiriseizoen uitgeleid met een Fadoconcert in het Concertgebouw. Het was wel niet Maria Celeste maar we hebben samen met onze meisjes genoten van een fantastische avond met een hoog sodade gehalte.
Het leek mij een mooie gedachte om het komende PiriPiriseizoen te openen met de kenmerkende muziek uit het ons zo geliefde Portugal en het liefst vertolkt door een fadista die nog mooier is dan MC. En wat schetst mijn verbazing, laat nou op zondagavond 4 februari (Ja, al over 4 maanden) de prachtige fadista Maria de Fàtima met haar wereldberoemde programma “Tudo isto e fado” in het Concertgebouw optreden.
Deze roep uit Portugal mogen wij niet negeren. Alhoewel ik intussen weet hoe vol al onze agenda’s zijn wil ik toch een poging wagen om het PiriPiri-2012-seizoen op een waardige wijze met elkaar te openen. En om ook onze meisjes wat Portugese cultuur bij te brengen stel ik voor om samen met hen het Portugese levenslied te ondergaan. Voor de dames is het misschien leuk dat ook Daniel Raposso op zijn bekende virtuose manier de Portugese gitaar zal hanteren en zo Maria tot ongekende hoogte kan opzwepen.
Laat mij zo snel mogelijk weten met hoeveel jullie meegaan dan kan ik de kaartjes alvast bestellen. Ze zijn er nu nog.
Groet
Peter
Maria de Fátima: Alles is fado
Zaterdag 4 februari 2012
- Maria de Fátima - zang
- Daniël Raposo - Portugese gitaar
- Hans van Gelderen - klassieke gitaar
- Felix Hildenbrand - contrabas
'Tudo isto é Fado' is de titel van een prachtige fado-klassieker van Amália Rodrigues, maar zeker ook het levensmotto van Maria de Fátima. Alles is Fado bij deze pure fadista. Al vanaf haar twaalfde zingt zij het Portugese levenslied met hart en ziel, op een manier waardoor je als toeschouwer onmiddellijk wordt gegrepen.
In haar nieuwe programma 'Tudo isto é Fado' toont Maria de Fátima aan dat inderdaad alle hoogte- en dieptepunten van het leven in een Fado-lied bezongen kunnen worden. Naast klassiekers uit het rijke Fado-repertoire heeft Maria de Fátima ook een aantal bekende internationale levenslied-melodieën voorzien van Portugese teksten en zal deze uitvoeren in een typisch Fado arrangement.
Dit concert is mede mogelijk gemaakt door: Retiro de Pescador
Maria de Fátima (Lissabon 1961) is een Portugese Fadozangeres, woonachtig in Nederland.
Ze begon al vroeg met de fado, en nam op haar 12e een album op. Op haar 14e won zij de "Grande Noite de Fado", de belangrijkste prijs op het gebied van de fado.
In Portugal trad ze op met onder meer Amália Rodrigues, Jorge Fernando en Camané.
Sinds eind jaren tachtig woont ze in Amsterdam en geeft ze concerten in binnen- en buitenland. Haar repertoire bestaat voornamelijk uit liederen van Amália Rodrigues en eigengeschreven liederen. In 2002 maakte Maria de Fátima samen met haar groep Rosário het album ‘Foi Deus’, die een verrassende combinatie bevat van traditionele fado met folj- en New-age-elementen. Ook in Portugal werd dit album enthousiast ontvangen. In 2009 toerde ze met zanger Thé Lau door Nederland en België met het programma 'Tussen Schelde, Amstel & Taag'.
De begeleidingsgroep van Maria de Fátima bestaat uit de volgende muzikanten:
De Portugese gitaar, plaatselijk ook guitarra of viola de fado genoemd, is een dubbelkorigsnaarinstrumentdat hoofdzakelijk wordt gebruikt in fadomuziek. Meestal doet het dienst als begeleidingsinstrument, maar het wordt ook solistisch bespeeld. Het heeft een peervormige houten klankkast en twaalf stalen snaren. Het is vooral een instrument uit het stedelijk leven, met als belangrijkste centra Lissabon en Coimbra.
De guitarra heeft 12 stalen snaren, die in 6 paren gestemd zijn. Binnen elk paar is één snaar altijd een octaaf hoger gestemd dan de andere.
Vroeger werd het instrument met de vingernagels bespeeld. Tegenwoordig gebruikt men vingerplectra die op de nagels bevestigd worden. In het Portugees heten deze unhas, dit betekent letterlijk "nagels".
Er zijn twee speeltechnieken:
- Dedilho: de snaren worden een voor een aangeraakt (arpeggio)
- Figeta: de duim en de wijsvinger worden om beurten gebruikt
